burun içi eğriliği

SEPTUM DEVİASYONU (BURUN ORTA HAT KEMİK EĞRİLİĞİ)
Burun septumu, burun boşluğunu ortadan ikiye bölen bir duvardır. Septumun ön kısmı kıkırdaktan, arka kısmı ise kemikten oluşmuştur.

İdeal koşullarda septumun orta hatta bulunması, sağ ve sol burun boşluklarının da eşit genişlikte olması gerekir. Ancak  çoğu kişide  septum tam olarak orta hatta değildir, hafif eğrilikler vardır. Bu  tür hafif eğrlikler herhangi bir şikayete neden olmaz. Septumun tamamı veya bir parçasının belirgin  eğri olup orta hattan kayması ve solunumu etkiler duruma gelmesi hastalık olarak tanımlanır. Sıklıkla eğri olan tarafta hava geçişi azalır.  Eğrilik bazen  S veya C şeklinde olup her iki burunu da tıkayabilir. Deviasyon ne kadar fazlaysa burun tıkanıklığı da o kadar fazla olmaktadır. Tek taraf tıkalı olduğunda diğer taraftan soluk alınabildiği için hastalar genellikle fazla rahatsız olmazlar.
Burun içi boru gibi bir boşluk olmayıp her iki tarafta üçer adet konka adı verilen etler de bulunur. Septumdaki  eğrilikle  birlikte konkalarda büyüme ve şişlik yani hipertrofi olursa burun tıkanıklığı  daha belirgin hale gelir.

Septum deviasyonunun nedeni nedir ?
Bebekler yapısal olarak septum deviasyonu ile doğabildiği gibi, doğumda  bebeğin doğum kanalından geçişi sırasında oluşan travmaylada olabilir.
Çocukluk çağındaki çarpmalar, düşmeler, yaralanmalar, o anda  şikayet yapmamasına rağmen büyüme çağında septumun kemik ve kıkırdak kısımlarının farklı hızda gelişmesi sonucunda deviasyon oluşturabilir.
Genetik olarakta bazı insanlarda erişkin çağda belirginleşen burun şekil farklılıkları ve deviasyonlar vardır.

Septum deviasyonunun belirtileri nelerdir ?
Septum deviasyonunun en sık rastlanan belirtisi burundan nefes alma güçlüğüdür.Tek burun veya iki burunda nefes alma güçlüğü hissedilmesine yol açabilir. Hafif  septum deviasyonu bulunan bazı kişilerde belirtiler ancak soğuk algınlıkları sırasında ortaya çıkar. Solunum yolu enfeksiyonunun burun dokularında neden olduğu şişlik, normalde farkına varılamayan hafif dereceli tıkanıklığı belirgin hale getirir.
Burun tıkanıklıkları insanın hayat kalitesini ciddi oranda bozmaktadır.

Septum deviasyonu şu sorunlara neden olabilir :

• Tek veya çift taraflı burun tıkanıklığı
• Tekrarlayan burun kanamaları
• Tekrarlayan sinüzit,faranjit,bronşit
• Yüz bölgesinde ağrı, başağrısı, geniz akıntısı
• Ses kalitesinde bozulma,burundan konuşma
• Horlama, apne,
• Östaki borusu tıkanıklığı,Kulakta sıvı birikimi

Septum deviasyonu nasıl teşhis edilir ?
Septum deviasyonunda tanı burnun endoskopik olarak detaylı muayenesi ile konur.
Rinomanometrik ölçümlerle burun solunumu objektif olarak belirlenebilir. Akustik rinometri ile her burun kanalının hacmi darlıkları tespit edilebilir.
Beraberinde sinüzit konka şişlikleri ve allerji gibi başka problemler varsa  bunlara yönelik filmler,tomografi ve laboratuar incelemeleri yapılabilir.

Septum deviasyonu nasıl tedavi edilir ?
Burun orta hat kemiği eğriliğinde tek tedavi seçeneği cerrahidir. Septoplasti adı verilen bir ameliyatla burun kemiğindeki eğrilik düzeltilir. Bu ameliyat lokal veya genel anestezi altında uygulanabilir. Sıklıkla hasta konforu için genel anestezi altında yapılmaktadır. Operasyon süresi anestezi haricinde 30-45 dakikadır. Ameliyat kesisi burun içinden yapılır. Burun hava pasajını tıkayan kemikler çıkartılır, kıkırdak eğrilikleri eğer düzeltilebiliyorsa, düzeltilerek yerine konur. Burun etlerinde şişlik varsa aynı operasyon içerisinde düzeltilir. Hava yolu açılır. Burun tamponu ameliyat sonrasında çoğunlukla uygulanmaktadır. Birçok çeşit tampon bu ameliyatlardan sonra kullanılabilmektedir. Fakat çoğunlukla hava kanallı silikon tamponlar son dönemde tercih edilmektedir. Bu tamponlarla hasta hava aldığından ameliyat sonrası dönemi daha rahat geçirmektedir. Silikon olduğundan tamponların alınma aşaması da daha rahattır. Bu ameliyat sonucunda burun dış yapısında herhangi bir cilt kesisi yada şekil değişikliği olmamaktadır. Göz altında morluk yada şişlik gözlenmez.

Her septum deviasyonu ameliyatla düzeltilmeli midir ?
Toplumda %80 septum devaisyonu izlenmektedir. Sıklıkla başka nedenle yapılan kulak burun boğaz muayenelerinin çoğunda değişik oranlarda septum deviasyonuyla karşılaşmaktayız. Ameliyat kararanını verirken önemli olan eğriliği görüp tespit etmekten çok hastanın şikâyetleridir. Biz görüntüyü değil hastayı tedavi edeceğimizi unutmamak gerekir. Septum deviasyonu klinik şikayet veriyorsa düzeltilmelidir. Yani  hastamızda burun tıkanıklığı, kulakta basınç, baş ağrısı, horlama, ağzı açık uyuma gibi şikâyetler varsa ve buda kişinin hayat kalitesini düşürüyorsa operasyon planlanır. Bu operasyon sonucunda kişinin hayat kalitesi yükselecektir.